Το Κάστρο της Χίου (γνωστό και ως Φρούριο) βρίσκεται βόρεια ανατολικά του κέντρου της πόλης της Χίου και εξακολουθεί να κατοικείται μέχρι τις μέρες μας, αποτελώντας ένα ζωντανό τμήμα της. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα του νησιού και αναπόσπαστο μέρος της πόλης όχι μόνο πολεοδομικά αλλά και ιστορικά. Η σημερινή μορφή του Κάστρου είναι το αποτέλεσμα πολλών προσθηκών, επισκευών αλλά και καταστροφών και ταυτίζεται περισσότερο με το οχυρό που δημιουργήθηκε την Γενοβέζικη περίοδο, χωρίς το νότιο τμήμα του τείχους του, που κατεδαφίστηκε για την κατασκευή του λιμανιού της Χίου. Το Κάστρο με Προεδρικό Διάταγμα του 1924 έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο αρχαιολογικό και ιστορικό μνημείο και αυτό συνεπάγεται την αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού σε οποιαδήποτε πρωτοβουλία για παρεμβάσεις στο χώρο παράλληλα με την αρμοδιότητα της Μονομετοχικής Εταιρείας του Δήμου Χίου για την προστασία και τη διαχείρισή του.
Το Κάστρο έχει έκταση 180.000 τ.μ. και τα τείχη του περικλείουν οικιστικό σύνολο με περίπου 650 κατοίκους και 165 σπίτια. Βρίσκεται πραγματικά στην «πλάτη» του λιμανιού, εκεί όπου δένουν όλα τα πλοία της γραμμής. Αυτό το γοητευτικό σύνολο με τα παλιά σπίτια που συγκρατούν ζωντανή τη μνήμη της παλιάς Χίου, παρουσιάζει όμως υπαρκτά προβλήματα συντήρησης, διαχείρισης και λειτουργικότητας. Οι κάτοικοι του Φρουρίου ζουν σε ένα οικισμό πολύ παραμελημένο, τη στιγμή που όλοι στη Χίο επιθυμούν την αξιοποίηση και ανάδειξη του Κάστρου με στόχο την αύξηση της τουριστικής κίνησης.
Τα προβλήματα συνοψίζονται στα εξής σημεία:
-
Το θέμα της υδροδότησης των κατοικιών, το οποίο λύνεται προς το παρόν χάρη στην ύπαρξη πηγαδιών σε κάθε σπίτι. Σε συνεννόηση με το ΥΠΠΟ θα μπορούσε να λυθεί το θέμα με σχεδιασμό διοχέτευσης του πόσιμου νερού της Κρύας Βρύσης στα σπίτια.
-
Το αποχετευτικό σύστημα είναι ανεπαρκές και προβληματικό και τα λύματα των οικιών του Κάστρου καταλήγουν δυστυχώς στην πλατεία, εγκυμονώντας σοβαρότατους κινδύνους για τη δημόσια υγεία.
-
Είναι επιτακτική η ανάγκη εξεύρεσης τρόπου συγκέντρωσης και αποκομιδής των απορριμμάτων, διότι η απουσία καθαριότητας είναι όχι μόνο αντιαισθητική αλλά προπάντων επικίνδυνη.
-
Απαιτείται καλύτερος φωτισμός της περιοχής καθώς και αστυνόμευση του χώρου ώστε να προστατεύεται ως πολιτιστικό μνημείο.
-
Χρειάζεται χωροταξικό σχέδιο για να μπει τέλος στην αυθαίρετη δόμηση εντός του Κάστρου και στις ξένες προς το χώρο ασφαλτοστρώσεις. Δεν νοείται η Αρχαιολογική Υπηρεσία να δείχνει μεγάλη αυστηρότητα μόνο σε παρεμβάσεις ιδιωτών-μονίμων κατοίκων που προσπαθούν απλώς να διευκολύνουν την καθημερινότητά τους!
-
Θα ήταν προς το συμφέρον της προστασίας της περιοχής να απαγορευτεί η είσοδος των αυτοκινήτων, διότι κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα και συχνά αναπτύσσοντας και ταχύτητα. Με ειδική μέριμνα θα μπορούσαν να εξαιρεθούν εκείνα των μονίμων κατοίκων. Προς την κατεύθυνση αυτή, η καλύτερη λύση θα ήταν η σύσταση μελέτης που θα προβλέπει την πεζοδρόμηση του χώρου, για να προστατευθεί από τους κραδασμούς και τη μόλυνση ο οικισμός και τα μνημεία.
-
Τα στενά δρομάκια που είναι στοιχείο της ιστορικότητας του χώρου θα πρέπει να συντηρηθούν, να εκλείψει η εικόνα της κατεστραμμένης ασφάλτου και να αντικατασταθεί με ωραία πλακόστρωτα σοκάκια που θα θυμίζουν και τις παλιές εποχές δόξας του ιστορικού Κάστρου.
Αιμιλιανός Κ. Ευαγγελινός
Καθηγητής Πληροφορικής
Πολιτικό Στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας