Ο εφιάλτης του δημογραφικού προβλήματος
Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας στη χώρα μας τείνει να λάβει διαστάσεις εθνικού θέματος. Ενώ, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, της EUROSTAT, της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Ινστιτούτου του Βερολίνου για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη στην Ευρώπη, ο πληθυσμός στην Ελλάδα ως το 2010 αυξανόταν, μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης βαίνει διαρκώς μειούμενος και σήμερα τα στοιχεία αναφέρονται σε δραματική μείωση. Το διάστημα 2011-2017 ο πληθυσμός της χώρας μας μειώθηκε κατά 355.000 άτομα, ενώ το διάστημα 2011-2016 οι θάνατοι ήταν 115.000 περισσότεροι από τις γεννήσεις.
Τα αίτια είναι πολλά: σχετίζονται και με κοινωνικούς λόγους όπως η προτεραιότητα στην σταδιοδρομία και η απροθυμία της τεκνοποίησης σε νεαρή ηλικία αλλά κυρίως με την οικονομική κρίση που πυροδότησε τη μείωση των γεννήσεων, την αύξηση των θανάτων και το λεγόμενο «brain drain», δηλαδή την οικονομική μετανάστευση των νέων Ελλήνων επιστημόνων. Οι παραπάνω παράγοντες συνέβαλαν τόσο στην αύξηση της υπογεννητικότητας όσο και στην αντιστροφή του θετικού ισοζυγίου γεννήσεων και θανάτων και αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα με απρόβλεπτες συνέπειες για το μέλλον της χώρας. Η χώρα μας – έχει ειπωθεί αυτό κατά κόρον – είναι μια χώρα γερόντων. Δυστυχώς κατατάσσεται μεταξύ των κρατών με μεγάλο ποσοστό αύξησης του γηράσκοντος πληθυσμού τόσο στην Ε. Ε. όσο και σε παγκόσμια κλίμακα.
Γερμανοί ερευνητές προειδοποιούν ότι με βάση τις έως τώρα δημογραφικές τάσεις, το 2050 η Ελλάδα θα έχει την χειρότερη αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αν προστεθεί σε αυτό και η οικονομική μετανάστευση των νέων που φεύγουν για σπουδές στο εξωτερικό και δεν επιστρέφουν λόγω ανεργίας και αποκαθίστανται επαγγελματικά στις ξένες χώρες, τότε αντιλαμβάνεται κανείς τις σοβαρότατες συνέπειες για το μέλλον της χώρας μας. 400.000 νέοι επιστήμονες έχουν εγκαταλείψει τη χώρα τα τελευταία χρόνια. Η ανεργία τους οδήγησε να αναζητήσουν καλύτερη τύχη στο εξωτερικό και όσο η οικονομική κατάσταση δεν βελτιώνεται, τόσο απομακρύνεται το ενδεχόμενο της επιστροφής τους.
Η μείωση του αριθμού των νέων ανθρώπων, του πιο ζωντανού τμήματος της κοινωνίας, σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας απειλεί σοβαρά το ασφαλιστικό μας σύστημα με κατάρρευση και θέτει σε σοβαρότατο κίνδυνο την ομαλή συνέχιση της παροχής συντάξεων στους απόμαχους της δουλειάς. Γίνεται σαφές ότι η επιβάρυνση και οι περικοπές για τους εργαζόμενους στο μέλλον θα είναι οδυνηρές, όταν ο αριθμός των συνταξιούχων θα είναι δυσανάλογος με εκείνον των εργαζομένων που θα πρέπει να συνεισφέρουν στα ασφαλιστικά ταμεία. Και αυτό θα συμβεί καθώς η οικονομικά ενεργή βάση που μειώνεται συνεχώς καλείται να συντηρήσει τις υπόλοιπες πολυπληθέστερες ηλικιακές ομάδες. Είναι χαρακτηριστικό, όπως αναφέρεται, ότι την περίοδο 1960-2015 το ποσοστό του ενεργού πληθυσμού και των νέων της χώρας μειώθηκε κατά 15% περίπου, ενώ ο πληθυσμός άνω των 65 τετραπλασιάστηκε!
Εξίσου ανησυχητικά είναι και τα στατιστικά στοιχεία σχετικά με τον ελληνικό πληθυσμό εν γένει στο μέλλον. Εκφράζονται φόβοι ότι ο πληθυσμός της χώρας το 2050 θα είναι γύρω στα 7 με 8 εκατομμύρια κατοίκους, την ώρα που στον γεωγραφικό μας περίγυρο και κυρίως στην Τουρκία οι γεννήσεις έχουν σταθερά αυξητικό ρυθμό και μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού είναι άτομα ηλικίας κάτω των 40 ετών! Δημιουργείται δηλαδή, αν δεν αναστραφεί η κατάσταση, πρόβλημα επιβίωσης του ελληνικού πληθυσμού.
Τρόποι αντιμετώπισης
Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και προτείνουν μια σειρά μέτρων κοινωνικού, ιατρικού και οικονομικού χαρακτήρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
-
Βεβαίως το κυριότερο είναι να βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση στη χώρα, ώστε να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας που θα δώσουν τη δυνατότητα στους νέους μας να επιστρέψουν στην πατρίδα και να δημιουργήσουν εδώ και να μην καρπούται η κάθε ξένη χώρα το όφελος από την δραστηριότητά τους.
-
Επίσης, εξαιτίας της ιδιαιτερότητας της γεωγραφίας της Ελλάδος (πολλές απομακρυσμένες δυσπρόσιτες νησιωτικές και ηπειρωτικές περιοχές) χρειάζονται συμπληρωματικές δράσεις φορέων και αστικών μη κερδοσκοπικών εταιριών, που σε συνεργασία με τους κεντρικούς φορείς υγείας θα υποστηρίζουν τις ιατρικές υπηρεσίες μαιευτικής γυναικολογίας και τις άλλες υπηρεσίες προληπτικής ιατρικής σε περιοχές στις οποίες οι κεντρικές δομές αδυνατούν ή δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν.
-
Να δοθούν κίνητρα οικονομικού και φορολογικού χαρακτήρα (στήριξη της εργαζόμενης μητέρας, επιδόματα για κάθε παιδί, παροχή χαμηλότοκων δανείων) ώστε να ενθαρρυνθούν τα νέα ζευγάρια να αποκτήσουν περισσότερα από ένα η δύο παιδιά, όπως συμβαίνει σήμερα.
-
Να χαραχτεί μακροπρόθεσμη υπερκομματική κοινωνική πολιτική σε αυτό το θέμα που θα στηρίζεται από όλους και θα τηρείται απαρέγκλιτα, γιατί είναι θέμα επιβίωσης του έθνους.
Μόνο έτσι, θα διασφαλιστεί και η οικονομική ευημερία και ισορροπία, η ανάπτυξη, η επιχειρηματικότητα αλλά και η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Χωρίς νέο πληθυσμό δεν έχει μέλλον η χώρα, αυτό εξυπακούεται. Η μείωση της υπογεννητικότητας και η αντιστροφή των αρνητικών δημογραφικών τάσεων μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά στην ενίσχυση της εργασιακής βάσης της χώρας, στην αύξηση της παραγωγικότητας όπως επίσης και στην αποσυμφόρηση του φορολογικού και του ασφαλιστικού συστήματος.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι δεν είναι δυνατόν, όπως τονίζουν οι ειδικοί επί του θέματος, να θεωρείται ότι με την εισερχόμενη μετανάστευση θα μπορούσε να λυθεί το θέμα της χώρας, τη στιγμή μάλιστα που οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες και μετανάστες, που είναι εγκλωβισμένοι στη χώρα μας, δηλώνουν ότι η Ελλάδα δεν αποτελεί τον τελικό τους προορισμό.
Αιμιλιανός Κ. Ευαγγελινός
Καθηγητής Πληροφορικής
Πολιτικό Στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας
https://www.facebook.com/aimilianosevangelinos/
